नागरिक बहस डटकम क्रिएशन मिडिया नेटवर्क प्रा.लि.द्वारा सञ्चालित डिजिटल पत्रिका हो । ‘समाज रुपान्तरणका लागि खोज पत्रकारिता’ स्पष्ट विचार र तथ्यमा आधारित सत्य समाचार नागरिक बहसको मुलमन्त्र हो । राष्ट्र, राष्ट्रियता, लोकतन्त्र र आम जनताको पक्षधर समाचार पोर्टलका रुपमा यसलाई बिकास गर्ने क्रममा हामी निरन्तर प्रयासरत रहेका छौँ । जनताका नैसर्गिक अधिकार रक्षाका लागि सत्य र तथ्यमा आधारित पत्रकारिताका क्रममा कसैसँग पनि सम्झौता गर्ने छैन भनि हामीले कसम समेत खाएका छौँ । निष्पक्षता हाम्रो सबैभन्दा विशिष्ट पक्ष हो । सापेक्ष रुपमा हामी आफूलाई उदार लोकतन्त्र र उदार आर्थिक प्रणालीका पक्षधर हो भन्न हिचकिचाउँदैनौँ । निमुखा र आवाजबिहिनहरुको पक्षमा हामी सदैव बोलिरहेको छौँ र बोलिरहन्छौँ ।
नागरिक बहस चेतनाको त्यो झिल्को हो जसले हाम्रो दृष्टिलाई फराकिलो बनाउँछ, हाम्रो विचारलाई प्रष्ट बनाउँछ । सूचना, विचार–विमर्श, चिन्तन र प्रयोगको माध्यमबाट हामीलाई सत्यको निकट पुर्याउँछ । हामी त्यहि यथार्थलाई प्रस्तुत गर्ने गर्छौ ।
जनताको जीवनको अधिकार, सम्पत्तिको अधिकार, विचार र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको अधिकार रक्षाका मूल्यमा कुनै पनि शक्तिसँग कहिल्यै सम्झौता नगर्ने प्रतिबद्धताका साथ जनसञ्चारको आधुनिक माध्यम अनलाइन पत्रकारिता मार्फत् हामी यहाँहरु समक्ष बिगत २ बर्षदेखि प्रस्तुत भईरहेका छौं । आजबाट हाम्रो यो यात्राले ३ बर्षमा पाईला टेकेको छ ।
छापा, रेडियो, टेलिभिजन हुँदै पत्रकारितामा कान्छो सञ्चार माध्यायमका रुपमा बिकास भएको अनलाईन झुठको खेती गर्ने, अनाबश्यक समाचार सप्रेषण गर्ने माध्यायम हुन भन्ने आमबुझाई जनमानसमा बदलिएको छैन । सिमित केही अनलाईन बाहेक अन्य अनलाईन आधिकारिक दर्ता विनै अझैपनि भ्रमको खेतीमै रमाईरहेका छन । शिर्षक एउटा, समाचार अर्के, त्यसमा पनि फोटो एउटा बास्तविकता अर्को बनाएर समाचार संप्रेषण गर्ने प्रचलन रोकिएको छैन । आर्कषक शिर्षक बनाएर मानिसलाई क्लिक गर्न बाध्य बनाउने तर सामाग्री अर्कै राख्ने कारण पनि अनलाईनको लोकप्रियता बढेपनी बिश्वसनियता घटेको अबस्था छ । अनलाईन प्रति जनबिश्वास बढाउनु हामी सबैको दायित्व हो । सरकारी तवरबाटै यस्ता गतिबिधिलाई निर्मुल पार्न सञ्चार संयन्त्र प्रभावकारी र चुस्तदुरुस्त पार्नु जरुरी भएको संयन्त्रले अझै प्रभावकारी काम गर्न नसकेको अबस्था यथावत रहेको छ ।
देशमा झण्डै १२ वर्ष लामो संक्रमणकाल, सरकारको तीनै तहको निर्वाचन सम्पन्न भएसँगै स्थायी, प्रदेश र केन्द्र सरकार क्रियाशिल रहेको अबस्था छ । तर पनि स्थानीय, प्रदेश र केन्द्र सरकारको काम गराईमा आज पाइला पाइलामा जनताले औंला उठाईरहेको पाइन्छ । हामी आफुलाई सञ्चार माध्यायम मार्फत पहरेदारको रुपमा सत्य, तथ्य, निष्पक्ष, जनमुखी र पारदर्शी डिजिटल पत्रिकाको रुपमा स्थापित गर्ने प्रयासरत छौँ । कुनै देशमा रात पर्दा कुनै देशमा उज्यालो हुने यो बिशाल धर्तिलाई साँघुरो बनाएर एक क्लिकका भरमा अनलाईनले संसारलाई जोड्न सफल भएको छ । संसारका घटनाहरु एक क्लिकमा हामी सहजै उपलब्ध गर्ने अबस्थामा पुगेका छौँ । यो सबै सुचना र प्रबिधिको बिकासका कारण सम्भव भएको छ । यही सुचना र प्रबिधिलाई प्रयोग गर्दै डिजिटल पत्रिकालाई देशकै बिश्वासिलो अनलाईन साबित गर्ने प्रयासमा हामी मोफसलबाट जुटेका छौँ ।
कान्छो सञ्चार माध्यायमका रुपमा उदाएको अनलाईन पत्रिका त्यसमाथि मोफसलबाट सञ्चार माध्यायम सञ्चालन गर्नु हाम्रा लागि कम चुनौतिपुर्ण छैन । त्यसमाथि डिजिटल पत्रिकाको अभ्यास गर्नु हाम्रो लागि कठिन बिषय थियो । ब्यबसायिक रुपमा अन्य सञ्चारमाध्यायम समेत धराशयी बनिरहेको अबस्थामा डिजिटल पत्रिका प्रकाशन, प्रसारण गर्ने आँट जुटाउनु निकै चुनौतिपुर्ण काम थियो । कुनैपनि पेशा अंगाल्न सहज र कम चुनौतिपुर्ण छैन र हुँदैन पनि । अझ सञ्चार क्षेत्रमा निरन्तर पाठक र शुभचिन्तकको मन जितेर अगाडी बढनु त झन कठिन बिषय हो । बदलिँदो समाज सँगै पाठकले चाहेजस्तै सुचना र मनोरञ्जन प्रदान गरेर आफुलाई उत्कृष्ट सावित गर्नु ज्यादै कठिन छ । सत्य, तथ्य, निष्पक्ष र पारदर्शी सञ्चारमाध्यायमका रुपमा आफुलाई स्थापित गर्नु ज्यादै कठिन बिषय हो । यहि कठिन बिषय हामीले रोज्यौँ । यात्राका क्रममा पाईलै पिच्चे काँडाहरु, तीरको तिखो घोचाई र विझाई, उकाली ओराली छन तरपनि हामीले त्यसलाई स्वीकार गर्यौ र त्यहि कठिन यात्रा तय गयौँ । जुन यात्राले आज तेस्रो वर्षको यात्रामा पाइला चाल्दै छौं ।
यात्राका क्रममा आईपरेका बिभिन्न समस्याहरु सँग पौठेजारी खेल्दै आजबाट २ वर्ष पुरागरी तेस्रो वर्षको यात्रामा छौं । उदयपुर जिल्लाकै अनलाइनहरु मध्ये छोटो समयमै समाजमा हुने हरेक बिकृति र बिसंगतिका बिरुद्ध हामीले कलम चलाईरहयौँ, राम्रा कामलाई प्रोत्साहन गर्दै समाजका हरेका गतिबिधिलाई चिरफार गर्न सफल भयौँ । बिकराल परिस्थितिमा हामी कहिले बिचलित भएनौँ, त्यसकै परिणाम स्वरुप हामी तेस्रो वर्षको यात्रामा छौं ।
अनेकौ समस्यासँग पौठेजोरी खेल्दै तेस्रो बार्षिकोत्सवको अबसरमा बिगतमा गरेका राम्रा कामलाई आत्मासाथ गर्दै, खराब कामबाट पाठ सिकेर अगाडी बढने प्रण गर्दछौँ । आगामी दिनमा थप परिष्कृत बन्दै सबै बर्ग, क्षेत्र र समुदायलाई समेटेर सबैको साझा सञ्चारमाध्यायमका रुपमा बिकास गर्दै अघि बढने बाचा समेत गर्दछौ ।
यस धर्तिका सायद दुई चार राष्ट्र बाहेक कोभिड-१९ विरुद्धको महामारीमा जुद्धि रहेको छ । त्यसबाट नेपाल पछि अछुतो रहन सकेन् । सरकारले कोरोना भाइरस नियन्त्रणका लागि अरबौं खर्च करोडौं रकम घोटाला गर्दै अन्त्यमा हात उठायो । यस महामारी नियन्त्रण हामीबाट हुँदैन् । सरकारले निश्चित समूहका नागरिकबाहेक आमसर्वसाधारण नागरिकले कोरोनाको परीक्षण र उपचारको सम्पूर्ण खर्च आफैँ व्यहोर्नुपर्ने जानकारी दिए । यो जानकारीसँगै सरकार जनताप्रतिको दायित्वबाट पूरै पन्छिएको सूचना पनि दिइएको छ । यसले समाजमा एउटा भय र अविश्वासको वातावरण सिर्जना गरिदिएको छ । संवैधानिक हकको कार्यान्वयन, सर्वोच्च अदालतको हालैको फैसला, सरकारका आफ्नै वाचाहरू, सरुवा रोगको उपचारसम्बन्धी केही प्रोटोकल र कम्युनिस्ट पार्टीका घोषणा सबैले भन्छन् ः कोरोनाको परीक्षण, संक्रमित व्यक्तिको सम्पर्कमा आएकाको खोजी तथा परीक्षण र उपचार निःशुल्क गरिनुपर्छ । तर, सरकारले हठात् यो जिम्मेवारीबाट हात झिकेर उसले सम्पूर्ण लज्जा परित्याग गरिसकेको सन्देश दिँदै छ ।
कोरोना महामारीको नियन्त्रण अरू मौसमी रुघाखोकीजस्तो होइन । रुघाखोकी पनि अवश्य सरुवा रोग हो, तर त्यो सामान्य आराम र खानपिनको व्यवस्थापनबाट निको हुन्छ । अत्यन्त थोरैलाई मात्र अस्पतालसम्म पुग्नुपर्ने हुन्छ । तर, कोरोना विश्वव्यापी महामारीका रूपमा आएको यस्तो रोग हो, जसले परिवार, समाज र देशको अर्थतन्त्र तथा जीवनमाथि नराम्रो प्रभाव पारिरहेको छ । हाम्रो जस्तो देशमा कोरोना लागेका व्यक्तिलाई कर नगर्ने हो भने अस्पतालसम्म परीक्षणमा जानबाटै कम्तीमा आधाले तर्किन्छन् र समाजमा अरूलाई सार्दै हिँड्छन् । यसले संक्रमण र मृत्युदरले भयावह रूप लिने निश्चित गर्छ । यो भनेको आत्मसमर्पण हो रोगसँग, जनताप्रतिको दायित्वबाट पलायन हो । कमसेकम निर्वाचित सरकारका रूपमा, एउटा लोकतान्त्रिक पद्धतिमार्फत आएको सकारका लागि र जनताको करबाट चल्ने राज्यका लागि आपत्तिजनक रूपमा लज्जाहीन अवस्था हो । दुई तिहाईको सरकारले यो अवगाल कसरी पचाउँछ, त्यो मात्र हेर्न बाँकी रह्यो ।
साथै विश्वभर फैलिएको कोरोना भाईरस संक्रमणकालिन अवस्थामा सचेत, सतर्क र सुरक्षित रहन जरुरी छ । यस्तो परिस्थितिमा अनावश्यक घर बाहिर नडुलौं, काम विशेषले बाहिर हिँडडुल गर्नु परेमा पनि माक्स, सेनिटाईजर लगाऔं । किनमेल गर्दा भौतिक दुरी कायम गरी आवश्यक सामग्री किनबेच गरौं । आफु पनि बचौं, अरुलाई पनि बचाऔं । विश्व स्वास्थ्य संगठनको प्रोटोकललाई अवलम्बन गर्दै बडादशै, तिहार, छठ लगायत सबै जातजाति र समुदायका बिशेष चाडपर्वहरुको अबसरमा सुख, शान्ति, दिर्घायु, समृद्धि, अमनचयन साथै उत्तरोत्तर प्रगतिको शुभकामना सहित यो यात्रामा साथ दिने सम्पुर्ण सहकर्मी, पाठक, बिज्ञापनदाता, शुभचिन्तक देश तथा बिदेशमा रहनुभएका सम्पुर्ण महानुभावहरुमा हार्दिक आभार तथा धन्यवाद ज्ञापन गर्दछौँ । बिगतमा भएका कमीकमजोरीलाई आत्मा साथ गर्दै आगामी दिनमा परिष्कृत बन्दै अघि बढने क्रममा यहाँहरुका महत्वपुर्ण सल्लाह, सुझाव र साथ सहयोगको सदैव हामी ब्यग्र प्रतिक्षामा रहने छौँ ।
-सम्पादक
